Moczenie nocne

Moczenie nocne to mimowolne oddawanie moczu w czasie snu. Występuje u 16% dzieci do 5 r. ż., u 11% dzieci do 7 r. ż., u 2-3 % nastolatków i u 1% dorosłych. Jeżeli u dziecka moczenie w czasie snu występowało od urodzenia, wtedy używamy określenia: pierwotne moczenie nocne (primary nocturnal enuresis PNE). Brak objawów dziennego moczenia oraz innych zaburzeń oddawania moczu wskazuje na monosymptomatyczny charakter moczenia nocnego. Wielu pacjentów cierpiących na moczenie nocne może być łatwo wyleczonych. Często zdarza się, że rodzice czekają, aż ich dzieci wyrosną z tego „nawyku”. Jest to nieprawidłowe podejście. Wcześnie rozpoczynając skuteczne leczenie moczenia nocnego można uniknąć pojawiających się u dziecka zaburzeń emocjonalnych spowodowanych przez Monsymptomatyczne Moczenie Nocne.

Fakty i mity o moczeniu nocnym

Moczenie nocne jest schorzeniem znanym już od ponad czterech tysięcy lat. W tym czasie powstało wiele mitów i fałszywych teorii starających się wyjaśnić przyczyny moczenia nocnego. Wiele z tych mitów jest wciąż żywych, co ma – niestety – negatywny wpływ na sposób traktowania i postrzeganie problemu pacjentów z moczeniem nocnym. Ostatnie badania przeprowadzone w Wielkiej Brytanii przez Enuresis Resource Information Centre (ERIC) wykazały, że większość rodziców (80%) uważa, iż moczenie nocne u dzieci jest spowodowane stresem i zmartwieniem, a w niektórych wypadkach wynika po prostu z lenistwa. Obecnie wiadomo, że moczenie nocne to schorzenie, które można i należy leczyć. Cierpi na nie ponad 5 milionów dzieci w całej Europie, a blisko 300 tysięcy w Polsce. Badania przeprowadzone przez ERIC wykazały także, że blisko połowa rodziców zignorowałaby problem moczenia nocnego wierząc, ze dziecko z tego wyrośnie. Jednocześnie większość rodziców (85%) zauważa negatywny wpływ nieleczonego moczenia nocnego na dziecko, na jego poczucie własnej wartości, odczuwanie odosobnienia oraz problemy związane z dokuczaniem przez rówieśników. Lekarze zajmujący się moczeniem nocnym stwierdzili, że moczenie nocne nie jest powodowane przez problemy psychologiczne. Natomiast bagatelizowanie moczenia nocnego i przyjmowanie postawy wyczekującej, „aż dziecko wyrośnie samo z moczenia” prowadzi do pojawienia się wtórnych problemów emocjonalnych. Dlatego też moczenie nocne powinno być skutecznie leczone, oszczędzając w ten sposób dziecku i jego rodzinie dodatkowego stresu i frustracji.

Przyczyny moczenia nocnego

Większość chorych ma prawidłowo funkcjonujący pęcherz i prawidłowy sen, ale nie budzą się, gdy ich pęcherz osiąga pojemność fizjologiczną. Wtedy występuje moczenie nocne. Zbadano stosunek ilości moczu produkowanego w ciągu nocy do pojemności pęcherza. Stwierdzono, że do moczenia nocnego dochodziło w sytuacji, gdy równowaga między pojemnością pęcherza, a ilością moczu produkowanego przez nerki w nocy była zachwiana. Nerki produkowały w nocy więcej moczu niż pęcherz był w stanie utrzymać do rana. Moczenie nocne może być wynikiem różnych kombinacji tych dwóch czynników, począwszy od prawidłowej pojemności pęcherza i zwiększonej produkcji moczu w nocy, aż do małej pojemności pęcherza i prawidłowej produkcji moczu w czasie snu. We wszystkich przypadkach dzieci nie budzą się, aby skorzystać z toalety w chwili, kiedy pojemność pęcherza została przekroczona. Niektóre dzieci spokojnie śpią do rana mimo zmoczenia łóżka, część budzi się dopiero po wystąpieniu mimowolnego oddania moczu. Terapia mająca na celu zmniejszenie produkcji moczu w trakcie snu może pomóc pacjentom z moczeniem nocnym. Więcej szczegółów na temat przyczyn moczenia nocnego u dzieci znajdziecie Państwo na stronie www.suchyporanek.pl

Diagnostyka moczenia nocnego

Większość dzieci w 3 roku życia nie moczy się już w nocy. Uważa się, że moczenie nocne przed piątym rokiem życia nie jest czymś niezwykłym. Jeżeli dziecko po ukończeniu 5 roku życia nadal co najmniej trzy razy w tygodniu moczy się w nocy, to rozpoznajemy pierwotne moczenie nocne (PMN). Większość dzieci z PMN moczy się siedem razy w tygodniu, niektóre nawet kilka razy w ciągu nocy. Moczenie nocne występuje częściej u chłopców niż u dziewcząt. Liczba dzieci z moczeniem nocnym w poszczególnych grupach wiekowych wygląda następująco: u 2/5 dzieci do 3. roku życia, u 1/6 dzieci do 5. rok u życia, u 1/10 dzieci do 7. roku życia, u 1/20 dzieci do 10. roku życia, u 1/100 dorosłych.

Związek moczenia nocnego z uwarunkowaniem genetycznym

Na podstawie badań genetycznych wykazano, że czynniki genetyczne odgrywają rolę w etiologii moczenia nocnego. Moczenie nocne często dotyka wszystkie dzieci w rodzinie. Jeśli matka i ojciec moczyli się w dzieciństwie, to prawdopodobieństwo u dziecka wzrasta do 77%. Ryzyko spada do 43% w przypadku jednego rodzica dotkniętego tą dolegliwością.

Wpływ moczenia nocnego na dziecko

Dzieci cierpiące na moczenie nocne myślą, że tylko im się to przytrafia. Czują się osamotnione, swoją chorobę uważają za coś wstydliwego i krępującego. Obawiają się, że inni odkryją ich problem. Moczenie nocne powoduje u nich gorszą samoocenę, odczucie gniewu, wstydu, izolacji i zagubienia. To odosobnienie sprawia, że unikają udziału w jakichkolwiek działaniach, które powodowałyby konieczność nocowania poza domem, takich jak wycieczki szkolne, obozy, wyjazdy na zieloną szkołę i nocowanie u przyjaciół.

Wpływ dziecka z moczeniem nocnym na całą rodzinę

Rodzice również przeżywają problem ich dziecka. Są wyczerpani koniecznością wysadzania dziecka i przerywania swojego snu. Do tego dochodzi sprzątanie, wymiana i pranie pościeli. Obliczono, że dodatkowe koszty prania mogą wynosić ponad 1500 Euro na rok. w rezultacie, rodzice są poirytowani, uważają, że dziecko robi to celowo co sprzyja przyjmowaniu przez rodziców postawy odrzucającej w stosunku do dziecka. Więcej szczegółów na temat postępowania z dzieckiem moczącym się w nocy można znaleźć na stronie www.moczenieudzieci.pl

Możliwości terapeutyczne w leczeniu moczenia nocnego u dzieci

Wyróżniamy następujące metody postępowania z moczeniem nocnym:

• Uroterapia to leczenie zaburzeń oddawania moczu poza farmakoterapią i leczeniem chirurgicznym. Dzielimy ją na uroterapię standardową i niestandardową.
• Leczenie niefarmakologiczne – alarmy wybudzeniowe wydają głośny sygnał dźwiękowy w chwili rozpoczęcia oddawania moczu w skutek wzbudzania czujnika wilgoci zainstalowanego w bieliźnie nocnej dziecka w okolicy krocza.
• Leczenie farmakologiczne należy do najczęściej wykorzystywanych metod terapii wszystkich zaburzeń oddawania moczu u dzieci. Należy jednak zwrócić uwagę, iż leczenie powinno być kompleksowe i obejmować zmianę przyzwyczajeń oraz eliminację błędów higienicznych i żywieniowych, włączenie elementów uroterapii i dopiero następnie rozważenie dołączenia terapii farmakologicznej w zależności od typu zaburzeń oddawania moczu. Więcej szczegółów na temat diagnostyki i leczenia moczenia nocnego u dzieci znajdziecie Państwo na stronie www.suchyporanek.pl