Poród jest wywoływany (indukowany) przez lekarza położnika w przypadku, gdy taki poród uznawany jest za bezpieczniejszy dla matki lub nienarodzonego dziecka.

Wskazania do indukcji porodu obejmują między innymi:

• stan przedrzucawkowy (nagły, znaczny wzrost ciśnienia krwi i niewydolność nerek)
• zahamowanie wzrostu płodu
• krwawienie o nieznanej przyczynie w ostatniej fazie ciąży
• przenoszenie ciąży (najczęstsza przyczyna)

Po 42–43 tygodniu ciąży większość lekarzy uznaje, że dalsza ciąża zwiększa prawdopodobieństwo występowania powikłań u dziecka oraz ryzyko zgonu lub uszkodzenia mózgu. W związku z tym w przypadku braku naturalnego porodu po 42. tygodniu ciąży, poród jest na ogół wywoływany sztucznie (indukowany).

Poród można podzielić na trzy główne okresy:

• Okres 1: rozpoczęcie porodu, następuje przygotowanie i rozwarcie szyjki macicy
• Okres 2: poród, faktyczne urodzenie dziecka
• Okres 3: wydalenie łożyska

Oksytocyna i prostaglandyny to główne substancje wytwarzane pod koniec ciąży, które mają kluczowe znaczenie dla porodu.

Oksytocyna, to hormon powodujący skurcze macicy, które wypychają dziecko w kierunku szyjki macicy. Uwalnianie prostaglandyn uruchamia procesy powodujące zmiękczenie szyjki macicy, która staje się krótsza i ulega rozwarciu, umożliwiając przemieszczenie się dziecka; jednocześnie prostaglandyny zwiększają wrażliwość macicy na działanie oksytocyny.

Po urodzeniu dziecka następują dalsze skurcze macicy w celu wydalenia łożyska i jak najszybszego powrotu do stanu sprzed ciąży. Po wydaleniu łożyska macica powinna się obkurczyć i pozostać twarda.

Atonia macicy, to powikłanie porodu polegające na zaburzonej czynności skurczowej mięśnia macicy. Może wystąpić przed lub po oddzieleniu się łożyska. Jeśli wystąpi w drugim okresie porodu, powoduje zatrzymanie akcji porodowej i sprzyja niedotlenieniu płodu. Schorzenie to pozostaje główną przyczyną krwotoku poporodowego (75–90% wszystkich przypadków). Nieprawidłowe obkurczenie mięśnia macicy może w sposób gwałtowny prowadzić do znacznej utraty krwi i rozwoju wstrząsu krwotocznego.

 

• łożysko przodujące
• przedwczesne oddzielenie łożyska
• pozostawione fragmenty tkanki łożyskowej
• ciąża mnoga
• poród indukowany
• duży płód
• krwotoki w wywiadzie
• zaburzenia krzepnięcia
• wielowodzie
• mięśniaki macicy
• otyłość

Według statystyk krwotoki poporodowe (PPH) związane z subatonią lub atonią macicy mają głównie początek w trzecim okresie porodu lub występują w pierwszych godzinach po porodzie i są główną przyczyną interwencji medycznych podejmowanych przez położników jeszcze na sali porodowej.

Działania polegają na zastosowaniu leków farmakologicznych, masażu macicy, terapii preparatami krwi, a w ostateczności na interwencji zabiegowej.

 

W leczeniu krwotoku poporodowego powszechnie stosowane są środki obkurczające macicę takie jak oksytocyna, karbetocyna, alkaloidy sporyszu, prostaglandyny.

W przeciwdziałaniu krwotokom poporodowym istotna jest odpowiednia profilaktyka, w tym wczesna identyfikacja czynników ryzyka wystąpienia PPH. U pacjentek z grupy wysokiego ryzyka PPH istnieje szczególna konieczność profilaktycznego zastosowania preparatów skutecznie obkurczających mięsień macicy.

 

Poród przedwczesny, na ogół definiowany jako poród przed 37. tygodniem ciąży, zazwyczaj stanowi niewielkie ryzyko dla matki, jednak negatywne następstwa zdrowotne dla dziecka mogą być poważne.

Szacuje się, że co roku na świecie przedwcześnie rodzi się 13 milionów noworodków. Poród przedwczesny jest jedną z najczęstszych przyczyn zgonów lub niepełnosprawności u dzieci. W większości przypadków przyczyny porodu przedwczesnego są nieznane.

Porody przedwczesne klasyfikuje się według czasu trwania ciąży do jednej z trzech kategorii:

Kategoria przedwczesnego porodu	Czas trwania ciąży (tygodnie)
Umiarkowane wcześniactwo	33-36
Znaczne wcześniactwo	Poniżej 32
Skrajne wcześniactwo	Poniżej 28

Kobiety bardzo młode, kobiety starsze (powyżej 40. roku życia), kobiety po wielu ciążach, kobiety z ciążą mnogą, kobiety z niedowagą lub niedożywione oraz kobiety palące papierosy są w grupie ryzyka porodu przedwczesnego.

Pozostałe przypadki porodów przedwczesnych są związane ze schorzeniami medycznymi. Co trzeci poród przedwczesny jest wynikiem stanu przedrzucawkowego. Stan przedrzucawkowy to nagły i znaczny wzrost ciśnienia krwi, bezpośrednio związany z ciążą, występujący u około 1 na 14 ciężarnych kobiet.

Niewydolność szyjki macicy oznacza, że szyjka jest za słaba, aby utrzymać w macicy rozwijający się płód. Może to również, podobnie jak infekcje pochwy, prowadzić do porodu przedwczesnego. Do porodu przedwczesnego może również przyczynić się stres.

Krótki odstęp pomiędzy ciążami (poniżej 6 miesięcy), jak również ciąże mnogie, zwiększają ryzyko porodu przedwczesnego; 60% ciąż bliźniaczych kończy się porodem przedwczesnym.

Wcześniaki charakteryzują się niską masą urodzeniową i są nie w pełni dojrzałe. Są one w grupie ryzyka zgonu oraz wielu powikłań. Im wcześniejszy poród (tym samym mniejsze dziecko), tym wyższe jest ryzyko wystąpienia tych powikłań. Stopień wcześniactwa może wiązać się z problemami rozwojowymi w późniejszym życiu dziecka.

Dzieci urodzone zaledwie po 23-24 tygodniach ciąży są w grupie najwyższego ryzyka zarówno krótkoterminowych, jak i odległych powikłań. Dzieci urodzone po 34. tygodniu są na ogół w grupie niskiego ryzyka, ponieważ ich narządy są już niemal całkowicie rozwinięte.

Zatem bardzo istotne jest utrzymanie ciąży tak długo, jak to możliwe, aby umożliwić noworodkowi jak najlepsze szanse na przeżycie.

Poród przedwczesny rozpoznaje się w przypadku bolesnych, wyczuwalnych skurczów trwających ponad 30 sekund w odstępach co 5 minut, oraz zmian położenia, konsystencji i/lub stopnia rozwarcia szyjki macicy.

Leki tokolityczne opóźniają poród dzięki zapobieganiu skurczom macicy (tokoliza), tym samym umożliwiając niemowlęciu dłuższy okres rozwoju. Tokoliza poprawia rezultaty kliniczne i skraca okres hospitalizacji przedwcześnie urodzonych niemowląt.